પુણે: યાવત પોલીસ, જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ કાર્યાલયના અધિકારીઓ અને જિલ્લા કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (DLSA) ના સભ્યોએ મંગળવારે દૌંડ તાલુકાના રાહુ ગામમાં શેરડીના ખેતરમાંથી 27 બોન્ડેડ મજૂરોને બચાવ્યા હતા. આ જૂથમાં બે સગર્ભા મહિલાઓ અને છ બાળકોનો સમાવેશ થતો હતો, તેમ ધ ટાઇમ્સ ઓફ ઇન્ડિયાના અહેવાલમાં જણાવાયું છે.
પીડિતોમાંથી એકની ફરિયાદ બાદ બચાવ કામગીરી હાથ ધરવામાં આવી હતી, જેણે આરોપ લગાવ્યો હતો કે તેણી અને તેના પરિવારને વર્ષોથી બંધક બનાવીને શોષણ કરવામાં આવ્યું હતું. બે ખેતર માલિકો સામે બંધુઆ મજૂર પ્રણાલી (નાબૂદી) અધિનિયમ અને ભારતીય ન્યાય સંહિતા (BNS) હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યો છે.
FIR મુજબ, ફરિયાદી – અહિલ્યાનગર જિલ્લાના કોપરગાંવ તાલુકાની રહેવાસીએ જણાવ્યું હતું કે 2015 માં, આરોપીએ તેના પરિવારને તેમના શેરડીના ખેતરોમાં કામ કરવા માટે ₹10,000 ની એડવાન્સ ચૂકવણી કરી હતી. ત્યારબાદ, તેમને ગામ છોડી જવા દેવામાં આવ્યા ન હતા. સ્થાનિક બજારમાં મુલાકાત દરમિયાન પણ કામદારો પર સતત નજર રાખવામાં આવી રહી હતી, જેથી તેઓ ભાગી ન જાય.
DLSA ના એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે લગભગ એક વર્ષ પહેલા એક પુરુષ કામદાર ભાગી જવામાં સફળ થયા બાદ અને તેમણે જિલ્લા કલેક્ટર અને DLSA ને આ બાબતની જાણ કર્યા પછી આ મામલો પ્રકાશમાં આવ્યો હતો. માહિતીના આધારે, અધિકારીઓ અને પોલીસની એક ટીમે દરોડો પાડ્યો હતો અને કામદારોને મુક્ત કર્યા હતા.
બચાવાયેલા બધા લોકો અહિલ્યાનગર જિલ્લાના સંગમનેર અને કોપરગાંવ તાલુકાના રહેવાસી છે. કેટલાકને લગભગ એક દાયકા પહેલા દૌંડ લાવવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે અન્ય લગભગ છ વર્ષ પહેલા આવ્યા હતા. ફરિયાદીએ એમ પણ કહ્યું હતું કે આરોપીઓએ તેમને કૌટુંબિક કાર્યો અને અંતિમ સંસ્કાર માટે મુસાફરી કરવાની પરવાનગી નકારી હતી, અને ઘણીવાર તેમને હેરાન કર્યા હતા.
20 ઓક્ટોબરના રોજ પરિસ્થિતિ વધુ વણસી ગઈ, જ્યારે તેનો ભત્રીજો બીમાર પડ્યો. જ્યારે પરિવારે તેને ડૉક્ટર પાસે લઈ જવાની પરવાનગી માંગી, ત્યારે આરોપીએ છોકરા પર હુમલો કર્યો, તેના પર બીમાર હોવાનો ડોળ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો અને તેને ઘરમાં બંધ કરી દીધો.
યાવત પોલીસ સ્ટેશનના સિનિયર ઇન્સ્પેક્ટર નારાયણ દેશમુખે જણાવ્યું હતું કે આરોપો જામીનપાત્ર હોવાથી કોઈ પણ આરોપીની ધરપકડ કરવામાં આવી નથી. જિલ્લા વહીવટીતંત્રે વાહનોની વ્યવસ્થા કરી હતી અને બચાવેલા કામદારોને ઘરે પાછા ફરવામાં મદદ કરવા માટે જરૂરી દસ્તાવેજો પૂરા પાડ્યા હતા.
DLSA બચાવ ટીમના સભ્યએ જણાવ્યું હતું કે નવ મહિનાથી વધુ ગર્ભવતી એક મહિલાએ બચાવ્યાના બીજા દિવસે એક બાળકીને જન્મ આપ્યો હતો.
બચાવ કામગીરીમાં ભાગ લેનાર સામાજિક કાર્યકર કેરોલ પરેરાએ જણાવ્યું હતું કે શેરડીના ખેતરોમાં આવી ઘટનાઓ સામાન્ય છે અને રાજ્યના ઘણા ભાગોમાં બનતી હતી. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે કામદારોને ઘણીવાર ઓછો પગાર આપવામાં આવતો હતો અને તેમને તેમના કાર્યસ્થળ છોડવાથી અટકાવવામાં આવતો હતો.
