કેન્દ્ર સરકારે 202526 પીલાણ સીઝન માટે શેરડીના વાજબી અને લાભદાયી ભાવ (FRP)માં 15 રૂપિયાનો વધારો કરવાની મંજૂરી આપી છે.
આ વધારા સાથે, નવી FRP 10.25% ખાંડ રિકવરી દરના આધારે, હાલના 340 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલથી વધીને 355 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ થઈ ગઈ છે.
શેરડીના ખેડૂતોના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને, પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં આર્થિક બાબતોની કેબિનેટ સમિતિએ ખાંડ સીઝન 2025-26 (ઓક્ટોબર – સપ્ટેમ્બર) માટે શેરડીના FRP ને રૂ.355/ક્વિન્ટલના દરે 10.25% ના મૂળભૂત વસૂલાત દર માટે મંજૂરી આપી છે, જેમાં 10.25% થી વધુ વસૂલાતમાં દરેક 0.1% વધારા માટે રૂ.3.46/ક્વિન્ટલ પ્રીમિયમ અને રિકવરીમાં દરેક 0.1% ઘટાડા માટે FRP માં રૂ.3.46/ક્વિન્ટલનો ઘટાડો કરવામાં આવશે.
જોકે, સરકારે શેરડીના ખેડૂતોના હિતનું રક્ષણ કરવા માટે એ પણ નિર્ણય લીધો છે કે જે ખાંડ મિલો 9.5% થી ઓછી વસૂલાત ધરાવે છે તેમના કિસ્સામાં કોઈ કપાત કરવામાં આવશે નહીં. આવા ખેડૂતોને આગામી ખાંડ સીઝન 2025-26 માં શેરડી માટે રૂ 329.05/ક્વિન્ટલ મળશે.
ખાંડ સીઝન 2025-26 માટે શેરડીનો ઉત્પાદન ખર્ચ (A2 +FL) રૂ.173/ક્વિન્ટલ છે. 10.25% ના રિકવરી દરે રૂ. 355/ ક્વિન્ટલનો આ FRP ઉત્પાદન ખર્ચ કરતાં 105.2% વધુ છે. ખાંડ સીઝન 202526 માટે FRP વર્તમાન ખાંડ સીઝન 202425 કરતા 4.41% વધુ છે.
મંજૂર કરાયેલ FRP ખાંડ મિલો દ્વારા ૨૦૨૫-૨૬ (૧ ઓક્ટોબર, 2025 થી શરૂ કરીને) માં ખેડૂતો પાસેથી શેરડીની ખરીદી માટે લાગુ પડશે. ખાંડ ક્ષેત્ર એક મહત્વપૂર્ણ કૃષિ-આધારિત ક્ષેત્ર છે જે લગભગ 5 કરોડ શેરડી ખેડૂતો અને તેમના આશ્રિતો અને ખાંડ મિલોમાં સીધા કાર્યરત લગભગ 5 લાખ કામદારોની આજીવિકાને અસર કરે છે, ઉપરાંત ખેત મજૂરી અને પરિવહન સહિત વિવિધ આનુષંગિક પ્રવૃત્તિઓમાં કાર્યરત લોકો પણ.
દેશભરના શેરડી ખેડૂતો દ્વારા બળતણના ભાવ, મજૂરી ખર્ચ અને મિલો તરફથી વિલંબિત ચુકવણી સહિત વધતા ઇનપુટ ખર્ચને કારણે FRP વધારવાની માંગને પગલે આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે.
FRP એ ખાંડ મિલોએ ખેડૂતોને તેમના શેરડી માટે ચૂકવવાનો લઘુત્તમ ભાવ છે, જે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા વાજબી વળતર સુનિશ્ચિત કરવા માટે નક્કી કરવામાં આવ્યો છે.
આ વધારાથી ખેડૂતોને સીધો આર્થિક લાભ થવાની અપેક્ષા છે. જોકે, તેનાથી ખાંડ મિલોના ઉત્પાદન ખર્ચમાં પણ વધારો થઈ શકે છે, જે બજારમાં ખાંડના ભાવને અસર કરી શકે છે.
દરમિયાન, ખાંડ મિલોએ સરકારને ખાંડના લઘુત્તમ વેચાણ ભાવ (MSP) વધારવા માટે વિનંતી કરી છે, કારણ કે તેઓ ઓપરેશનલ અને ખરીદી ખર્ચમાં વધારો દર્શાવે છે.
સરકારના આ નિર્ણયની આગામી પિલાણ સીઝન પહેલા કૃષિ અને ખાંડ ઉદ્યોગ બંને પર નોંધપાત્ર અસર થવાની સંભાવના છે.
—
