नवी दिल्ली : काही काळापूर्वी देशाला तांदळाच्या कमतरतेमुळे निर्यातीवर बंदी घालावी लागली होती. मात्र, आता चित्र बदलले आहे. यावेळी भारताने इथेनॉल उत्पादनासाठी विक्रमी प्रमाणात तांदळाचे वितरण केले आहे. नवीन पीक आल्याने हे साठे आणखी वाढण्याची अपेक्षा आहे. तांदूळ इथेनॉलमध्ये रूपांतरित करण्याच्या या धोरणामुळे, भारत आपल्या प्रचंड तांदळाचा साठा कमी करण्यात यशस्वी होत आहे. त्याचवेळी सरकारची महत्त्वाकांक्षी २० टक्के इथेनॉल मिश्रण योजनादेखील गती घेत आहे. गेल्या एका वर्षात उसाच्या कमतरतेमुळे इथेनॉल उत्पादनात अडथळा येत होता. परंतु आता ते तांदळातून पूर्ण केले जात आहे. मार्चमध्ये, भारताने जवळजवळ दोन वर्षे जुनी तांदळाच्या निर्यातीवरील बंदी उठवली. यावर्षी पुरेसा पाऊस पडल्यामुळे विक्रमी उत्पादन अपेक्षित आहे.
एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, देशात अन्नाची कमतरता भासू नये हे आमचे प्राधान्य आहे. परंतु आमच्याकडे गरजेपेक्षा जास्त तांदूळ असल्याने, आम्ही इथेनॉल उत्पादनासाठी त्याचा वापर करण्याचा निर्णय घेतला आहे. भारतीय खाद्य निगम (एफसीआय)ने २०२४-२५ विपणन वर्षासाठी ५२ लाख मेट्रिक टन तांदूळ इथेनॉलसाठी मंजूर केला आहे. एफसीआय भारतातील जवळजवळ निम्मा तांदूळ पिक खरेदी करते आणि १ जूनपर्यंत त्यांच्याकडे ५९.५ दशलक्ष टन तांदळाचा साठा (न दळलेल्या तांदळासह) विक्रमी आहे, तर सरकारने केवळ १३.५ दशलक्ष टनांचे लक्ष्य ठेवले होते. तांदळाच्या उपलब्धतेमुळे मक्याच्या किमतींवरील दबाव कमी झाला आहे, जो गेल्यावर्षी विक्रमी पातळीवर पोहोचला होता आणि भारताला विक्रमी मक्याची आयात करावी लागली. धान्य-आधारित डिस्टिलरीज तांदूळ, मका आणि खराब झालेले धान्य वापरतात आणि किंमतीनुसार फीडस्टॉक बदलतात. जगातील तिसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात मोठा तेल आयातदार आणि ग्राहक असलेला भारत २०२५-२६ पर्यंत पेट्रोलमध्ये २० टक्के इथेनॉल मिसळण्याचे उद्दिष्ट ठेवत आहे. मे महिन्यात हा दर १९.८ टक्क्यांपर्यंत पोहोचला, जो लक्ष्याच्या जवळजवळ जवळ आहे.
