મુંબઈ: રાજ્યના કૃષિ વિભાગના પ્રારંભિક અંદાજ મુજબ, 9 થી 19 ઓગસ્ટ દરમિયાન પડેલા મુશળધાર વરસાદથી મહારાષ્ટ્રના 19 જિલ્લાઓમાં 20 લાખ એકરથી વધુ ખેતીલાયક જમીનને અસર થઈ છે. સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત જિલ્લો મરાઠવાડા ક્ષેત્રનો નાંદેડ જિલ્લો છે, જ્યાં વાદળ ફાટવાથી ઘણા લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. જિલ્લામાં અંદાજે 2.5 લાખ હેક્ટર અથવા 7 લાખ એકર ખેતીલાયક જમીનને અસર થઈ છે. આ કુલ અસરગ્રસ્ત વિસ્તારના 35% છે. વિદર્ભના વાશિમમાં બીજા ક્રમે સૌથી વધુ નુકસાન થયું છે. રાજ્યના કૃષિ મંત્રી દત્તાત્રેય ભરણેએ જણાવ્યું હતું કે, રાજ્યમાં કુલ 20.1 લાખ એકર ખેતીલાયક જમીનને અસર થઈ છે. સૌથી વધુ નુકસાન નાંદેડમાં થયું છે જ્યાં 7.1 લાખ એકર પાકને અસર થઈ છે અને વાશિમમાં 4.1 લાખ એકર પાકને અસર થઈ છે.
મૂલ્યાંકન કાર્ય ચાલી રહ્યું છે અને રિપોર્ટ મળતાં જ વળતર આપવામાં આવશે, એમ ભરણેએ જણાવ્યું હતું. અસરગ્રસ્ત પાકોમાં મુખ્યત્વે કપાસ અને સોયાબીનનો સમાવેશ થાય છે, જે વિદર્ભ અને મરાઠવાડા પ્રદેશોના રોકડિયા પાક છે, જે ખેડૂતોની આત્મહત્યા માટે કુખ્યાત છે. અન્ય અસરગ્રસ્ત પાકોમાં તુવેર, અડદ દાળ તેમજ મકાઈનો સમાવેશ થાય છે. એકંદરે, વિદર્ભ અને મરાઠવાડા પ્રદેશોને સૌથી વધુ નુકસાન થયું છે. નાંદેડ ઉપરાંત, મરાઠવાડામાં હિંગોલી (40,000 હેક્ટર), ધારાશિવ (28,500 હેક્ટર) અને પરભણી (20,225 હેક્ટર) જિલ્લાઓ પ્રભાવિત થયા છે.
વિદર્ભના ચાર જિલ્લાઓએ ચોમાસાના પ્રકોપનો ભોગ લીધો છે. વાશિમમાં, અંદાજિત 1.6 લાખ હેક્ટર પાકને નુકસાન થયું છે. યવતમાલમાં, અંદાજિત 80,969 હેક્ટર ખેતીલાયક જમીનને અસર થઈ છે. બુલઢાણામાં, તે 74,405 હેક્ટર છે, જ્યારે અકોલામાં તે અંદાજિત 43,703 હેક્ટર છે. પશ્ચિમ મહારાષ્ટ્રમાં, સોલાપુર જિલ્લો સૌથી વધુ પ્રભાવિત થયો છે, જ્યાં અંદાજિત 41,472 હેક્ટર ખેતીલાયક જમીન ડૂબી ગઈ છે. ઉત્તર મહારાષ્ટ્રમાં, જલગાંવ સૌથી વધુ પ્રભાવિત થયો છે, જ્યાં અંદાજિત 12,327 હેક્ટર ખેતીલાયક જમીન ડૂબી ગઈ છે. ખેડૂત નેતાઓએ જણાવ્યું હતું કે પાકને વ્યાપક નુકસાન થયું છે અને ભારે વરસાદ એવા સમયે થયો છે જ્યારે પાક પાકી રહ્યો હતો.
“કપાસ અને સોયાબીનના કળીઓ ઉગી રહ્યા હતા. છોડ ઉગી ગયા હતા. હવે ખેડૂતોને વ્યાપક પાકનું નુકસાન થશે, ખાસ કરીને વિદર્ભ અને મરાઠવાડા પ્રદેશોમાં, જે પહેલાથી જ કૃષિ સંકટનો ભોગ બની રહ્યા છે,” વિદર્ભ જન આંદોલન સમિતિના કિશોર તિવારીએ જણાવ્યું હતું. તેમણે ધ્યાન દોર્યું કે કપાસના ખેડૂતો પહેલાથી જ અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવેલા 50% ટેરિફની અસરથી ઝઝૂમી રહ્યા છે, જે નિકાસને અસર કરશે. તિવારીએ કહ્યું, “હવે જ્યારે કેન્દ્ર સરકારે કપાસ પરની 11% આયાત સબસિડી પાછી ખેંચી લીધી છે, ત્યારે આપણું સ્થાનિક બજાર આયાતી કપાસથી ભરાઈ જશે, જેના કારણે ખેડૂતોની માંગ પર અસર પડશે.
