ढाका : मैमनसिंगमधील फुलबारिया येथील पारंपारिक ‘लाल साखर’ (उसापासून बनवलेली लालसर तपकिरी, प्रक्रिया न केलेली साखर) ला अधिकृत भौगोलिक संकेत (जीआय) उत्पादन म्हणून मान्यता देण्यात आली आहे. यामुळे शेकडो शेतकरी, उत्पादकांना फायदा होणार आहे. त्यांनी ही जुनी कला २०० वर्षे जतन केली आहे. फुलबारिया उपजिल्हा निर्बाही अधिकारी (यूएनओ) मोहम्मद आरिफुल इस्लाम यांनी उद्योग मंत्रालयाच्या अंतर्गत पेटंट, औद्योगिक डिझाइन आणि ट्रेडमार्क विभागाने लाल साखरेला देशाचे ५८ वे जीआय उत्पादन म्हणून घोषित केल्याची पुष्टी केली आहे.
याबाबत राधाकनई गावातील शेतकरी अब्दुस सलाम म्हणाले की, या पारंपारिक प्रक्रियेला मान्यता मिळाल्याने आम्हाला खूप आनंद झाला आहे. स्थानिक पत्रकार अबुल कलाम म्हणाले की, यामुळे राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवर जिल्ह्याचा नावलौकिक होईल. हस्तनिर्मित साखर परदेशात आधीच लोकप्रिय आहे, कारण बहुतांशवेळा बांगलादेशी प्रवासी ती परदेशात घेऊन जातात. शेतकरी आणि स्थानिकांनी सांगितले की, ब्रिटिश काळापासून फुलबारियामध्ये उसापासून ‘लाल साखर’ तयार केली जात आहे. एकेकाळी फक्त श्रीमंतांसाठी असलेली ही साखर आता या प्रदेशाची ओळख बनले आहे.
सद्यस्थितीत, ही साखर राधाकनई, पोलाष्टोली, बिध्यानंद, कोइरचाला, बक्ता, कुशमैल, कलादह, इनायतपूर, रंगामटिया, संतोषपूर आणि चौधर यासह अनेक गावांमध्ये तयार केली जाते. या प्रक्रियेत शेकडो शेतकरी गुंतलेले आहेत. शेतकरी दुलाल मिया म्हणाले की, त्याची लागवड अजूनही परवडणारी आहे, कारण त्यासाठी खूप कमी पाणी, खत किंवा कीटकनाशके लागतात.
फुलबारियाचे कृषी अधिकारी नूर मोहम्मद यांच्या मते, यावर्षी ६५० हेक्टरवर उसाची लागवड करण्यात आली होती. त्याचे उत्पादन लक्ष्य ५,२०० टन होते आणि सुमारे १०० कोटी रुपये उलाढाल अपेक्षित आहे. गुणवत्तेनुसार साखरेची किंमत ५,५०० ते ७,५०० रुपये प्रति मण (४० किलो) असल्याने शेतकरी चांगला नफा कमवत आहेत. मैमनसिंगमधील कृषी विस्तार विभागाच्या उपसंचालक नसरीन अख्तर बानू म्हणाल्या की, शेतकऱ्यांना सुधारित उसाच्या जाती आणि साहित्यासह मदत करण्यासाठी प्रात्यक्षिक स्थळे आधीच सुरू करण्यात आली आहेत. त्या म्हणाल्या की, लाल साखर फक्त फुलबारियामध्येच उत्पादित केली जाते आणि त्यात उद्योगात वाढण्याची क्षमता आहे. योग्य पाठिंब्यासह, ती निर्यात वस्तू देखील बनू शकते.
