नवी दिल्ली : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली देश वेगाने प्रगती करत आहे. भारत आता जगातील चौथी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनला आहे. विकसित भारतासाठी विकसित कृषी क्षेत्र आणि समृद्ध शेतकरी आवश्यक आहेत, असे प्रतिपादन केंद्रीय कृषी आणि शेतकरी कल्याण आणि ग्रामीण विकास मंत्री शिवराज सिंह चौहान यांनी केले. पंतप्रधान मोदींच्या नेतृत्वाखाली कृषी उत्पादन वाढवणे, खर्च कमी करणे, पिकांचे नुकसान भरून काढणे, उत्पादनाला योग्य भाव मिळणे आणि नैसर्गिक शेतीला प्रोत्साहन देणे यासाठी प्रयत्न केले जात असल्याचे चौहान यांनी सांगितले. सोयाबीनबद्दल माध्यमांशी बोलताना ते म्हणाले की, आजची चर्चा सोयाबीनवर केंद्रित आहे, तर भविष्यात कोइम्बतूरमध्ये कापूस, मेरठमध्ये ऊस आणि कानपूरमध्ये डाळींवर चर्चा होईल. देशात सर्व प्रमुख पिकांची उत्पादकता सुधारणे हे उद्दिष्ट आहे.
सोयाबीनची उत्पादकता वाढवण्याबाबत माध्यमांशी बोलताना केंद्रीय मंत्री शिवराज सिंह चौहान म्हणाले की, गेल्या ११ वर्षांत अन्नधान्याचे उत्पादन ४४ टक्क्यांनी वाढले आहे. देशात १६,००० हून अधिक कृषीशास्त्रज्ञ असूनही, प्रयोगशाळेतील संशोधन आणि शेतातील वापरामध्ये तफावत कायम आहे. हे दूर करण्यासाठी, सरकारने विकासित कृषी संकल्प अभियानांतर्गत ‘प्रयोगशाळा ते जमीन’ दृष्टिकोन सुरू केला, यांदरम्यान २,१७० पथके १.३५ कोटींहून अधिक शेतकऱ्यांसोबत काम करत संशोधनाला वास्तविक जगाच्या कृषी गरजांशी जुळवून घेतात. संशोधनाचे विषय आता केवळ दिल्लीतील शास्त्रज्ञांद्वारे ठरवले जाणार नाहीत, तर शेतातील शेतकऱ्यांशी थेट संवाद साधून ठरवले जातील, असे चौहान म्हणाले. त्यांनी माहिती दिली की, मोहिमेदरम्यान अनेक शेतकऱ्यांनी निकृष्ट बियाणे आणि कीटकनाशकांचा वापर नोंदवला आणि बियाण्यांच्या उपलब्धतेबद्दल चिंता व्यक्त केली.
चौहान म्हणाले की, प्रती हेक्टर उत्पादकता वाढवण्यावर पुढील संशोधन केंद्रित केले जाईल. चांगले बियाणे विकसित करण्यासाठी जीनोम एडिटिंगसारख्या तंत्रज्ञानाचा वापर केला जाईल. सोयाबीन पिकांमध्ये मुळ कुजण्यापासून रोखण्यासाठी नवीन तंत्रज्ञानाचा अवलंब केला जाईल. शेती कामगार शोधणे कठीण होत असल्याने, यांत्रिकीकरणाला चालना दिली पाहिजे. रोग-प्रतिरोधक पीक वाण, बियाणे प्रक्रिया आणि वेळेवर रोग ओळखण्यावर संशोधन केंद्रित केले जाईल. सोयाबीन हा प्रथिनांचा एक प्रमुख स्रोत आहे आणि सोयाबीनचा वापर आणि निर्यात वाढवण्यासाठी प्रयत्न केले पाहिजेत. टोफू आणि सोया दूध यांसारख्या मूल्यवर्धित उत्पादनांना देखील प्रोत्साहन दिले पाहिजे, असेही त्यांनी अधोरेखित केले. प्रगतीशील शेतकऱ्यांनी प्रति एकर २० क्विंटल उत्पादन मिळवल्याचे नोंदवले आहे आणि त्यांच्या पद्धती सामायिक केल्या आहेत; अशा शेतकऱ्यांकडून शिकण्याचा प्रयत्न केला जाईल. कृषी विकासासाठी सरकारच्या वचनबद्धतेला दुजोरा देत चौहान म्हणाले की, आमचा मंत्र आहे: एक राष्ट्र – एक शेती – एक संघ. शेतीमध्ये व्यापक आणि शाश्वत विकास सुनिश्चित करण्यासाठी सर्व भागधारकांनी एकत्र काम करावे.
