नवी दिल्ली : भारतात इथेनॉल उद्योगात उल्लेखनीय प्रगती होत आहे. उत्पादन, मिश्रण पातळी आणि एकूण क्षमतेत वार्षिक आधारावर सातत्याने वाढ होत आहे. ही गती देशाच्या ऊर्जा क्षेत्रात बदल घडवून आणत आहे. याशिवाय, ग्रामीण भागाच्या आर्थिक आणि शाश्वत विकासाला चालना देण्यातही याची महत्त्वाची भूमिका आहे. चालू इथेनॉल पुरवठा वर्ष (ईएसवाय) २०२४-२५ दरम्यान, ऑगस्ट २०२५ मध्ये पेट्रोलमध्ये इथेनॉल मिश्रण १९.८ टक्क्यांपर्यंत पोहोचले. पेट्रोलियम नियोजन आणि विश्लेषण कक्ष (पीपीएसी) च्या आकडेवारीनुसार, नोव्हेंबर २०२४ ते ऑगस्ट २०२५ पर्यंत एकत्रित सरासरी मिश्रण दर १९.१ टक्के होता.
तेल विपणन कंपन्यांना (ओएमसी) ईबीपी कार्यक्रमांतर्गत ऑगस्ट २०२५ मध्येच, ९७८ दशलक्ष लिटर इथेनॉल मिळाले. त्यामुळे नोव्हेंबर-ऑगस्ट कालावधीत तेल विपणन कंपन्यांकडून इथेनॉलचा एकूण वापर ८२०.५ कोटी लिटर झाला. ऑगस्ट २०२५ मध्ये पेट्रोलमध्ये एकूण ८८५ दशलक्ष लिटर इथेनॉल मिसळण्यात आले. त्यामुळे नोव्हेंबर २०२४ ते ऑगस्ट २०२५ पर्यंत एकूण इथेनॉल मिश्रणाचे प्रमाण ८३७५ दशलक्ष लिटर झाले, असे अधिकृत आकडेवारी दर्शवते.
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, ईएसवाय २०२४-२५ मध्ये आतापर्यंत धान्यांपासून इथेनॉलचा पुरवठा ५२६.०१ कोटी लिटर आहे. तर साखरेवर आधारित कच्च्या मालाचा पुरवठा २९४.५१ कोटी लिटर आहे. भारताने २०२५ पर्यंत पेट्रोलमध्ये २० टक्के इथेनॉल मिश्रणाचे लक्ष्य यशस्वीरित्या साध्य केले आहे, जे त्याच्या लक्ष्यापेक्षा पाच वर्षे अलिकडेच आहे अशी घोषणा पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू मंत्री हरदीप पुरी यांनी अलीकडेच केली आहे.
या लक्षणीय वाढीमुळे देशाचे आयात केलेल्या कच्च्या तेलावरील अवलंबित्व कमी होण्यास मदत झाली आहे. त्यामुळे परकीय चलनाची लक्षणीय बचत झाली आहे. इथेनॉल उत्पादकांना दिलासा देण्यासाठी, भारत सरकारने साखर कारखाने आणि डिस्टिलरीजना इथेनॉल पुरवठा वर्ष (ईएसवाय) २०२५-२६ दरम्यान कोणत्याही निर्बंधांशिवाय उसाचा रस, साखरेचा पाक, बी-हेवी मोलॅसेस (बीएचएम) आणि सी-हेवी मोलॅसेस (सीएचएम) पासून इथेनॉल तयार करण्याची परवानगी दिली आहे.
