નવી રચાયેલ મહારાષ્ટ્ર સરકાર દ્વારા 30 સપ્ટેમ્બર,2019 ની કટ-ઓફ તારીખ ધરાવતા ખેડૂતો માટે 2 લાખ રૂપિયા સુધીની લોન માફ કરવાની અને 2 લાખ રૂપિયાથી વધુની લોન ધરાવતા બિન-ડિફોલ્ટર્સ ખેડૂતોને રાહત આપવાની જાહેરાત 45,000 કરોડથી લઈને 51,000 કરોડ સુધી ખર્ચ આવી શકે છે તેમ સ્ટેટ બેન્ક ઓફ ઇન્ડિયાએ જણાવ્યું હતું
એસબીઆઇના ગ્રુપના ચીફ ઇકોનોમિક એડવાઈઝર સૌમ્યા કાંતિ ઘોષે જણાવ્યું હતું કે, “છેલ્લા ધિરાણ માફીથી સંપૂર્ણ લોન માફી યથાવત હોવાનું પણ માનવામાં આવે છે, ખર્ચ ઓછામાં ઓછો 45,000 કરોડ રૂપિયા થશે.” જો વર્તમાન સ્તરેથી આવરી લેવામાં આવતા ખેડૂતોની સંખ્યા વધશે તો ખર્ચ રૂ. 51,000 કરોડ સુધી પહોંચી શકે છે. જો કે નવી ડિસ્પેન્સિશન અગાઉની લોન માફી યોજના હેઠળ બાકી ચૂકવણીને મોકૂફ રાખવાનું નક્કી કરે તો ખર્ચમાં રૂ .12,500 કરોડનો ઘટાડો થઈ શકે છે.
ઘોષે જણાવ્યું હતું કે લોન માફીની રાજનીતિ સામાન્ય રીતે આ હકીકતની આસપાસ રહે છે કે જો બેંકો ઉદ્યોગનો એનપીએ લખી શકે છે,તો પછી કૃષિ ખેડુતો કેમ નહીં.જો કે, આવી દલીલો તોફાની અને વ્યર્થ છે.
“ઉદાહરણ તરીકે, કૃષિ બિન-પરફોર્મિંગ એસેટ્સ (એનપીએ) રૂ. 1.1લાખ કરોડ અથવા એકંદર એનપીએના12.4 ટકા હોવા છતાં, આપણે પણ છેલ્લા દાયકામાં જાહેર કરેલી 3.14 લાખ કરોડની લોન માફીનો હિસ્સો લેવાની જરૂર છે,” તેમણે જણાવ્યું હતું.
આથી, સરકારી તિજોરી અને બેંકો માટે એગ્રી એનપીએનો બોજ રૂ 4.2 લાખ કરોડ જેટલો થઈ શકે છે. ઘોષે જણાવ્યું હતું કે, ‘જો આપણે મહારાષ્ટ્રની લોન માફીની સંભવિત રકમ ઉમેરીએ, તો તે રૂ.4.7 લાખ કરોડ અથવા 82 ટકા ઉદ્યોગ એનપીએ થઈ શકે છે.’
આના પરિણામ રૂપે, લોન માફ થયા બાદ ઓપચારિક ચેનલો દ્વારા ખેડુતોમાં ધિરાણ વૃદ્ધિ નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો હોવાનું તેમણે જણાવ્યું હતું.
