केंद्र सरकारने रबी हंगामातील सहा प्रमुख शेतमालांच्या किमतीत वाढ करण्याची घोषणा केली असून, याचा महागाईवर मर्यादित परिणाम होईल, असे आयसीआयसीआय बँकेच्या ग्लोबल मार्केट्स अहवालात म्हटले आहे.
१ ऑक्टोबर २०२५ रोजी, केंद्र सरकारने २०२६-२७ रबी विपणन हंगामासाठी नवी किमती जाहीर केली. यामध्ये गहू, ज्वारी, हरभरा, तूर डाळ, मोहरी आणि केतकी या प्रमुख पिकांसाठी किमतीत ४.० टक्क्यांपासून १०.१ टक्क्यांपर्यंत वाढ करण्यात आली आहे.
सरकारी बजेट २०१८-१९ नुसार, यावेळी सर्व-केंद्रित उत्पादन खर्चापेक्षा किमान ५० टक्के जास्त MSP (न्यूनतम आधार किंमत) निश्चित करण्यात आली आहे. उत्पादन खर्चावर आधारित या वाढीमध्ये गहू साठी १०९%, तूर डाळ साठी ८९% आणि मोहरी साठी ९३% म्हणजेच अधिक आकर्षक विक्री किंमती सुनिश्चित करण्याचा सरकारचा प्रयत्न स्पष्ट होतो.
गहू, जो भारतातील प्रमुख रबी पिक आहे, त्याच्या MSP मध्ये ६.६ टक्क्यांची वाढ करून त्याची किंमत ₹२,५८५ प्रति क्विंटल केली आहे. ज्वारीची किंमत ₹२,१५० (+८.६%) प्रति क्विंटल, हरभरा ₹५,८७५ (+४%) प्रति क्विंटल, तूर डाळ ₹७,००० (+४.५%) प्रति क्विंटल, मोहरी ₹६,२०० (+४.२%) प्रति क्विंटल आणि केतकी ₹६,५४० (+१०.१%) प्रति क्विंटल निश्चित करण्यात आले आहेत.
तथापि, या सर्व वाढींच्या दरम्यान, ग्राहक मूल्य निर्देशांक (CPI) आधारित सरासरी MSP वाढ केवळ ५.६ टक्के आहे. हे २०२५-२६ मध्ये ५.९ टक्के आणि २०२४-२५ मध्ये ५.८ टक्के होते.
अहवालानुसार, MSP मध्ये होणारी वाढ महागाईवर प्रभाव टाकू शकते, पण त्याचा प्रत्यक्ष परिणाम इतर घटकांवर अवलंबून असतो, जसे की बफर स्टॉकची स्थिती, हवामानातील बदल आणि पुरवठा साखळीची स्थिरता.
जणूही साठवणच्या प्रमाणाची स्थिती चांगली असल्यामुळे, अधिक MSP वाढीच्या बाबतीतही, अहवालानुसार रिटेल अन्न किमती स्थिर राहण्याची अपेक्षा आहे.
“तथापि, आम्ही अपेक्षीत MSP वाढ, चांगली बफर स्टॉक स्थिती आणि चांगल्या जलसाठ्याच्या स्थितीमुळे वर्षाच्या अखेरीस किरकोळ किंमती कमी राहतील,” असे अहवालात म्हटले आहे.
अशा प्रकारे, रबी हंगामातील MSP वाढीचा महागाईवर मर्यादित प्रभाव पडण्याची शक्यता असली तरी, साठवण व्यवस्था आणि जलसाठ्याचा पुरेसा पुरवठा यामुळे सध्याच्या किमतीत फारसा बदल होण्याची शक्यता कमी आहे.
