નવી દિલ્હી. ઓછામાં ઓછી ત્રણ વૈશ્વિક એજન્સીઓએ 2023-24ની વર્તમાન રવિ સિઝન દરમિયાન ભારતમાં ઘઉંનું ઉત્પાદન 1100 લાખ ટન રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે, જે કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રાલયના અંદાજ કરતાં લગભગ 20 લાખ ટન ઓછું છે. મંત્રાલયે 1120.20 લાખ ટન ઘઉંના ઉત્પાદનનો અંદાજ મૂક્યો છે.
ફિચ સોલ્યુશન્સના એકમ BMI અનુસાર, ભારતમાં આ વર્ષે 1100 લાખ ટન ઘઉંનું ઉત્પાદન થઈ શકે છે. તેવી જ રીતે યુએસ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ એગ્રીકલ્ચર (યુએસડીએ)એ 1106 લાખ ટન ઘઉંના ઉત્પાદનની સંભાવના વ્યક્ત કરી છે અને ફૂડ એન્ડ એગ્રીકલ્ચર ઓર્ગેનાઈઝેશન (એફએઓ)એ 1105.50 લાખ ટન ઘઉંના ઉત્પાદનની સંભાવના વ્યક્ત કરી છે. નોંધનીય છે કે કૃષિ મંત્રાલયે 2022-23ની સિઝનમાં 1105.50 લાખ ટન અને 2021-22ની સિઝનમાં 1011 લાખ ટન ઘઉંનું ઉત્પાદન થવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો. BMIએ 1040 લાખ ટન ઉત્પાદનનો અંદાજ મૂક્યો હતો. કૃષિ મંત્રાલયને આ વખતે ઘઉંના બમ્પર ઉત્પાદનનો વિશ્વાસ છે, જ્યારે ઉદ્યોગ-વેપાર ક્ષેત્રે 1100 લાખ ટનથી ઓછું ઉત્પાદન થવાની સંભાવના વ્યક્ત કરી છે.
FAOનું કહેવું છે કે એક તરફ ભારતમાં ઘઉંના વાવેતર વિસ્તારમાં વધારો થયો છે અને બીજું, હવામાનની સ્થિતિ પણ અનુકૂળ છે જેના કારણે સરેરાશ ઉપજ દરમાં સુધારો થવાની આશા છે. ભારતમાં ઘઉંના વપરાશમાં 2021-22ની સરખામણીએ 2022-23 દરમિયાન 1.1 ટકાનો ઘટાડો થયો હતો, પરંતુ 2023-24ની સીઝન દરમિયાન આ વપરાશ 2.5 ટકા વધીને 1114 લાખ ટન સુધી પહોંચવાની શક્યતા છે. આમ, સતત ત્રીજા વર્ષે ઘઉંનું ઉત્પાદન તેની સ્થાનિક માંગ અને વપરાશ કરતાં ઓછું રહેવાની શક્યતા છે. જોકે આ વખતે તફાવત ઓછો રહેશે. 2022-23ની સિઝનમાં માંગ અને પુરવઠા વચ્ચેનો તફાવત ઊંચો હતો. આ વખતે બધા સહમત છે કે ઘઉંનું ઉત્પાદન ગયા વર્ષ કરતાં વધુ થશે પરંતુ વાસ્તવિક સમસ્યા સરકારી ઉત્પાદન અંદાજની છે જે વાસ્તવિકતા કરતાં ઘણી વખત વધારે છે.
