इस्लामाबाद : आर्थिक अडचणींनी हैराण असलेल्या पाकिस्तानसमोर आता इंधन संकट उभे आहे. कारण देशातील इंधनाचा साठा कमी होत आहे. पाकिस्तान जे इंधन खरेदी करीत आहे, त्याची अफगाणिस्तानमध्ये तस्करी केली जात आहे. तेलाचा शुद्ध आयातदार पाकिस्तान इंधन संकट दूर करण्यात सक्षम झाला आहे, कारण गेल्या वर्षभरापासून उद्योगाच्या मागणीत घट झाली आहे. पाकिस्तानमध्ये आयात केल्या जाणाऱ्या साहित्यासाठी देण्यास पैसे नव्हते. त्याच्या उत्पन्नाचा मुख्य स्त्रोतांपैकी एक असलेल्या कापड उत्पादन आणि निर्यातीमध्ये कमी आली आहे. एशियन लाइट इंटरनॅशनलमध्ये प्रकाशित एका अहवालानुसार, ही प्रतिकूल परिस्थिती खराब विदेश धोरणाचा परिणाम आहे. त्यामुळे देशांतर्गत राजकीय अशांती आणि आर्थिक संकट यात भरच पडली आहे.
पाकिस्तान महत्त्वपूर्ण तेल उत्पादक इराणशिवाय इतर आखाती देशांवर अवलंबून आहे. तज्ज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, हे शिया इराणला कमी लेखताना सुन्नी आखाती देशांवर भर दिला आहे. पाकिस्तान आणि इराणच्या दीर्घकालीन परदेशी धोरण उद्देश आतापर्यंत जुळलेले नाहीत. परदेश मंत्री बिलावल भुट्टो झरदारी यांच्याकडून अलिकडेच इराणच्या दौऱ्याच्या माध्यमातून परिवर्तनाची मागणी करण्यात आली होती. त्यादरम्यान, दोन्ही देशांनी सीमावर्ती अन्न बाजारपेठा आणि वस्तू विनिमय वाणिज्य संचालनावर चर्चा करण्यात आली. इराण- पाकिस्तान (आयपी) पाइपलाइनच्या पायाभूत सुविधांच्या निर्मितीच्या उपेक्षेबाबत ईराणकडून पाकिस्तानवर खटला चालविण्यात आला आहे. ईराण आणि पाकिस्तानच्या दरम्यान ऑगस्ट २०१९ मध्ये तुर्कीमध्ये एक तिसऱ्या करारावर स्वाक्षरी करण्यात आली होती. त्यामध्ये २०२४ पर्यंत पाइपलाइन योजना पूर्ण करणे आणि फरजाद गॅस क्षेत्रात उत्पादित ईराण गॅसची ७५०MMCFD (मिलियन क्युबिक फिट प्रती दिन) खरेदी पाकिस्तानला अनिवार्य करण्यात आली होती. जर पाकिस्तान व्यवहार अखेरपर्यंत कायम ठेवू शकला नसेल तर ईराण आणखी एक खटला दाखल करू शकतो आणि एक फ्रान्सच्या आंतरराष्ट्रीय न्यायालयात दावा दाखल करू शकतो.
