किंव : युक्रेनमध्ये २०२४ मध्ये पांढऱ्या साखरेचे उत्पादन सुमारे ३ टक्क्यांनी वाढून १.८५ दशलक्ष मेट्रिक टनांपर्यंत पोहोचू शकते आणि हंगाम २०२४-२५ मध्ये एकूण निर्यातक्षम साखरेचे प्रमाण ९,५०,००० टनांपर्यंत पोहोचू शकते, असे राष्ट्रीय साखर संघ उक्रत्सुकोरने (Ukrtsukor) म्हटले आहे. युक्रेनने सोव्हिएत काळात ५ दशलक्ष मेट्रिक टन बीट साखरेचे उत्पादन केले. परंतु निर्यात समस्या आणि उसापासून बनवलेल्या साखरेशी स्पर्धा यामुळे उत्पादनात झपाट्याने घट झाली आहे. शेतकऱ्यांनी बीट लागवडीचे क्षेत्र २०२२ मधील १,८६,००० हेक्टरवरून २,५०,००० हेक्टरपर्यंत वाढवल्यानंतर युक्रेनने २०२३ मध्ये १.८ दशलक्ष टन पांढऱ्या बीट साखरेचे उत्पादन घेतले.
उक्रत्सुकोरचे कार्यकारी प्रमुख याना कावुशेवस्का यांनी रॉयटर्सला सांगितले की, यावर्षी साखर बीटचे लागवड क्षेत्र २,५०,००० हेक्टर पातळीवर राहील. म्हणजेच १.८५ दशलक्ष टन साखरेचे उत्पादन होईल. ते म्हणाले की, ९,००,००० टनांच्या देशांतर्गत वापरासह, २०२४-२५ विपणन वर्षात निर्यात करण्यायोग्य अतिरिक्त साठा एकूण ९,५०,००० टन असू शकतो. २०२४ मध्ये साखरेचे उत्पादन १.८ दशलक्ष टन आणि निर्यात ९,००,००० टनांपर्यंत पोहोचण्याची अपेक्षा कृषी मंत्रालयाला आहे.
युक्रेनियन साखर निर्यातीसाठी युरोपियन युनियन हे अग्रगण्य स्थान राहिले आहे आणि २०२३ कॅलेंडर वर्षात युरोपियन युनिननला सुमारे ४,९३,००० टन साखरेचा पुरवठा करण्यात आला आहे, असे कावुशेव्हस्का यांनी सांगितले. तथापि, युक्रेनियन साखरेवर मर्यादा लादण्याच्या अलीकडील युरोपियन युनियनच्या निर्णयाचा अर्थ असा होईल की २०२४ मध्ये प्रमाण निम्मे केले जाईल आणि २०२५ च्या पहिल्या महिन्यांत युनियनला नगण्य प्रमाणात पुरवठा केला जाईल.
शेतकऱ्यांच्या अनेक आठवड्यांच्या निदर्शनांनंतर युरोपियन युनियनने सांगितले की, त्यांना युक्रेनसारख्या गटाबाहेरील उत्पादकांकडून अनुचित स्पर्धेचा सामना करावा लागतो. त्यांना पर्यावरणीय नियम आणि नोकरशाहीचा सामना करावा लागत नाही. २०२५ मध्ये परिस्थिती आणखी कमी आशावादी आहे. आम्हाला समजते की युरोपियन युनियनमध्ये आमचा कोटा १,०९,००० टन साखरेचा असेल, जी ५ जून २०२५ पर्यंत निर्यात केली जाऊ शकते. मात्र, ५ जूननंतर काय होणार हा प्रश्नच आहे.
कावुशेवस्का म्हणाले की, २०२५ मध्ये अतिरिक्त ८,४०,००० टन साखरेला ग्राहक मिळणे आवश्यक आहे, जेव्हा नॉन-युरोपियन युनियन देशांना निर्यातीच्या संधी मर्यादित आहेत आणि त्यामुळे साखर बीटच्या क्षेत्रामध्ये घट होऊ शकते. ते म्हणाले, “आम्ही साखर बीटचे एकरी क्षेत्र कमी होण्याची अपेक्षा करत आहोत. परंतु हे जागतिक बाजारपेठेतील साखरेच्या किमतीची स्थिती आणि साखर बीटशी स्पर्धा करणाऱ्या इतर पिकांच्या किमतीची स्थिती या दोन्हींवर अवलंबून असेल.
युक्रेनचे कृषी उपमंत्री तारास वायसोस्की यांनी गेल्या आठवड्यात रॉयटर्सला सांगितले की, साखर बीट लागवड क्षेत्र संभाव्य साखर जास्त उत्पादनामुळे २० टक्क्यांनी कमी केले जाऊ शकते. पश्चिम आफ्रिका आणि भूमध्य प्रदेशातील पर्यायी बाजारपेठांना साखरेचा पुरवठा करण्यासाठी काळ्या समुद्रातील बंदरांचे प्रभावी कामकाज आणि कंटेनर वाहतूक पुन्हा सुरू करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे असे कावुशेव्हस्का म्हणाले. परंतु आम्हाला आशा आहे की ५ जून २०२५ नंतरही, युरोपियन युनियन किमान १,५३,००० टन युक्रेनियन साखर आयात करणे सुरू ठेवण्याची संधी प्रदान होईल.
