સરકારે છ પાડોશી દેશો બાંગ્લાદેશ, યુએઈ, ભૂટાન, બહેરીન, મોરેશિયસ અને શ્રીલંકામાં 99,150 મેટ્રિક ટન ડુંગળીની નિકાસ કરવાની મંજૂરી આપી છે. ગત વર્ષની સરખામણીએ વર્ષ 2023-24માં અંદાજે ઓછા ખરીફ અને રવી પાકની પૃષ્ઠભૂમિની પર્યાપ્ત સ્થાનિક ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવા અને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં માગમાં વધારો કરવા માટે ડુંગળીની નિકાસ પર પ્રતિબંધ લાદવામાં આવ્યો છે.
આ દેશોમાં ડુંગળીની નિકાસ માટેની એજન્સી નેશનલ કોઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ્સ લિમિટેડ (એનસીઈએલ)એ સ્થાનિક ડુંગળીને એલ-1ના ભાવે ઈ-પ્લેટફોર્મ દ્વારા નિકાસ કરવાની હતી અને ગંતવ્ય દેશની સરકાર દ્વારા નિયુક્ત એજન્સી અથવા એજન્સીઓને 100% એડવાન્સ પેમેન્ટના આધારે વાટાઘાટોના દરે સપ્લાય કરવામાં આવી હતી. ખરીદદારોને એનસીઇએલની ઓફર દર ગંતવ્ય બજાર અને આંતરરાષ્ટ્રીય અને સ્થાનિક બજારોમાં પ્રવર્તમાન ભાવોને ધ્યાનમાં લે છે. છ દેશોમાં નિકાસ માટે ફાળવવામાં આવેલા ક્વોટાને ગંતવ્ય દેશ દ્વારા કરવામાં આવેલી માગ મુજબ પૂરા પાડવામાં આવી રહી છે. દેશમાં ડુંગળીના સૌથી મોટા ઉત્પાદક તરીકે, મહારાષ્ટ્ર એનસીએલ દ્વારા નિકાસ માટે મેળવવામાં આવતી ડુંગળીનો મોટો સપ્લાયર છે.
સરકારે મધ્ય-પૂર્વ અને કેટલાક યુરોપિયન દેશોમાં નિકાસ બજારો માટે ખાસ કરીને ઉગાડવામાં આવતી 2000 મેટ્રિક ટન સફેદ ડુંગળીની નિકાસને પણ મંજૂરી આપી હતી. સંપૂર્ણપણે નિકાસલક્ષી હોવાને કારણે, બિયારણનો ઊંચો ખર્ચ, સારી કૃષિ પ્રણાલી (જીએપી)ને અપનાવવા અને કડક મહત્તમ અવશેષ મર્યાદા (એમઆરએલ) જરૂરિયાતોનું પાલન કરવાને કારણે સફેદ ડુંગળીનો ઉત્પાદન ખર્ચ અન્ય ડુંગળી કરતા વધારે છે.
ગ્રાહક બાબતોના વિભાગના પ્રાઈસ સ્ટેબિલાઇઝેશન ફંડ (પીએસએફ) હેઠળ રવી-2024માંથી ડુંગળીના બફર માટે આ વર્ષે 5 લાખ ટન ડુંગળીના બફરની ખરીદીનો લક્ષ્યાંક નિર્ધારિત કરવામાં આવ્યો છે. કેન્દ્રીય એજન્સીઓ એટલે કે એનસીસીએફ કોઈ પણ સ્ટોરને લાયક ડુંગળીની ખરીદ સંગ્રહ અને ખેડૂતોની નોંધણીને ટેકો આપવા માટે એફપીઓ/એફપીસી/પીએસી જેવી સ્થાનિક એજન્સીઓને જોડાણ કરી રહી છે. ડીઓસીએ, એનસીસીએફ અને એનએએફઈડીની એક ઉચ્ચ સ્તરીય ટીમે પીએસએફ બફર માટે 5 એલએમટી ડુંગળીની ખરીદી અંગે ખેડૂતો, એફપીઓ/એફપીસી અને પીએસીમાં જાગૃતિ ફેલાવવા માટે 11-13 એપ્રિલ, 2024 દરમિયાન મહારાષ્ટ્રના નાસિક અને અહમદનગર જિલ્લાઓની મુલાકાત લીધી હતી.
ડુંગળીના સંગ્રહના નુકસાનને ઘટાડવા માટે, ગ્રાહક બાબતોના વિભાગે બીએઆરસી, મુંબઈની તકનીકી સહાયથી ઇરેડિયેશન અને કોલ્ડ સ્ટોર કરવામાં આવતા સ્ટોકનું પ્રમાણ ગયા વર્ષે 1200 મેટ્રિક ટનથી વધારીને આ વર્ષે 5000 મેટ્રિક ટનથી વધુ કરવાનું નક્કી કર્યું છે. ગયા વર્ષે હાથ ધરવામાં આવેલા ડુંગળીના ઇરેડિયેશન અને કોલ્ડ સ્ટોરેજના પાઇલટના પરિણામે સ્ટોરેજ લોસ ઘટીને 10 ટકાથી પણ ઓછો થયો હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.
