મોંઘવારી પર આરબીઆઈ: ભારતીય રિઝર્વ બેંક (આરબીઆઈ) એ કહ્યું છે કે દેશને ફુગાવાના મોરચે ચોક્કસપણે રાહત મળી છે. પરંતુ ખતરો હજુ ટળ્યો નથી. અમારે ઘણી લાંબી મજલ કાપવાની છે. મુશ્કેલીઓનો સમયગાળો હજુ પૂરો થયો નથી. સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રવર્તી રહેલી સ્થિતિને કારણે કિંમતો પર સંકટ છે. જોકે, તહેવારો દરમિયાન માંગમાં વધારો થવાને કારણે ઓક્ટોબર-ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં આર્થિક વૃદ્ધિ દર વધુ સારો રહેવાની ધારણા છે. RBIએ તેના નવેમ્બર બુલેટિનમાં જણાવ્યું હતું કે રિટેલ ફુગાવો સપ્ટેમ્બરમાં લગભગ 5 ટકા અને ઓક્ટોબરમાં 4.87 ટકા હતો.
બુલેટિનના ‘સ્ટેટ ઓફ ધ ઈકોનોમી’ લેખમાં આરબીઆઈએ કહ્યું કે મોંઘવારી દરમાં ઘટાડો થયો હોવા છતાં. પરંતુ, આ હજુ પણ અમારા 4 ટકાના લક્ષ્યાંક કરતાં વધુ છે. ફુગાવાનો દર 2022-23માં 6.7 ટકા અને જુલાઈ-ઓગસ્ટ 2023માં 7.1 ટકાએ પહોંચ્યો હતો. કેન્દ્રીય બેંક આરબીઆઈને સંપૂર્ણ આશા છે કે ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં ફુગાવાનો દર 5 ટકાની આસપાસ રહેશે.
આરબીઆઈના આંકડા મુજબ અનાજ અને કઠોળના ભાવમાં વધારો થયો છે. જ્યારે ખાદ્યતેલના ભાવમાં નરમાઈ આવી છે. ભારતની પ્રગતિમાં ઘરેલું માંગ મોટી ભૂમિકા ભજવે છે. આ જ કારણ છે કે બહારથી આવતા પડકારો આપણને નુકસાન પહોંચાડી શકતા નથી. નિકાસમાં ઘટાડો થવા છતાં અર્થતંત્ર અને ફુગાવા પર કોઈ પ્રતિકૂળ અસર જોવા મળતી નથી. જોકે, વિશ્વવ્યાપી મંદીના કારણે માંગમાં ઘટાડો થવાને કારણે આર્થિક ગતિવિધિઓ પ્રભાવિત થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત મોંઘવારી પણ વધી શકે છે. આરબીઆઈએ કહ્યું કે સરકાર દ્વારા ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, ખર્ચમાં વધારો, ડિજીટલાઈઝેશન અને સ્થાનિક ઉત્પાદનોના પ્રમોશન પર ધ્યાન આપવાને કારણે સ્થિતિમાં સુધારો થયો છે. દેશની ચાલુ ખાતાની ખાધ અને વિદેશી મુદ્રા ભંડાર સારી સ્થિતિમાં છે. રૂપિયાના ભાવમાં સ્થિરતાએ પણ સકારાત્મક તફાવત કર્યો છે.
ભારત હાલમાં વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની ગઈ છે. ગ્લોબલ રેટિંગ એજન્સી S&P એ પણ તેના તાજેતરમાં બહાર પાડવામાં આવેલા રિપોર્ટમાં કહ્યું હતું કે 2023 થી 2026 સુધી દેશનો GDP વાર્ષિક ધોરણે 6 થી 7.1 ટકા વધશે. ઉપરાંત, વિશ્વની સ્થિતિ ભારતીય જીડીપી પર ઓછી અસર કરશે.
