સરકારને ફરી એકવાર ચોખાના વધુ પડતા સ્ટોકની સમસ્યાનો સામનો કરવો પડી શકે છે. ચાલુ ખરીફ માર્કેટિંગ સત્ર દરમિયાન ડાંગરની ભારે ખરીદી અને ખુલ્લા બજારમાં FCI સ્ટોકમાંથી ઘણી ઓછી વેચવાલી થવાને કારણે આવું થઈ શકે છે. અંદાજ મુજબ, એજન્સીને વર્તમાન પ્રાપ્તિ સિઝનના અંત સુધીમાં ડાંગરની બફર જરૂરિયાત કરતાં બમણીથી વધુ રકમ મળી શકે છે. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે વધતા જતા સ્ટોકને નિયંત્રિત કરવા માટે સરકારે અનાજને ઓફલોડ કરવા માટે પગલાં લેવા પડશે. તેમણે કહ્યું કે આવતા વર્ષે યોજાનારી ચૂંટણીમાં સરકારને ગરીબો માટે વધુ અનાજ ફાળવવાની તક મળી શકે છે.
TOI મુજબ, રાજ્યોને તેમના પોતાના કાર્યક્રમો માટે FCI પાસેથી ચોખા ખરીદવાની મંજૂરી આપવાની નીતિને સમાપ્ત કરવાના જૂનમાં કેન્દ્રના નિર્ણયથી વધારાના ચોખાના વેચાણને અસર થઈ છે. વધુમાં, અનાજ-આધારિત ઇથેનોલ પ્લાન્ટમાં ચોખાનું વેચાણ અટકાવવાથી ઓફલોડિંગમાં પણ ઘટાડો થયો છે. ચોખાની ઈ-ઓક્શન જુલાઈમાં શરૂ થઈ હતી. FCIએ ખુલ્લા બજારમાં ભાગ્યે જ એક લાખ ટન ચોખાનું વેચાણ કર્યું છે. આના કારણે આગામી માર્ચ સુધીમાં જથ્થાબંધ ખરીદદારોને 25 લાખ ટન ચોખા વેચવાના લક્ષ્યાંકને હાંસલ કરવું ખૂબ મુશ્કેલ બન્યું છે.
સરકારી ડેટા અનુસાર, FCI અને રાજ્ય સરકારની એજન્સીઓએ ગયા મહિને શરૂ થયેલી વર્તમાન ખરીદીની સિઝનમાં અત્યાર સુધીમાં લગભગ 170 લાખ ટન ચોખાની ખરીદી કરી છે. અધિકારીઓએ કહ્યું કે તેઓને 500 લાખ ટનથી વધુની પ્રાપ્તિનો વિશ્વાસ છે કારણ કે ઓડિશા અને ઝારખંડ જેવા કેટલાક રાજ્યોમાં હજુ સુધી ખરીદી શરૂ થઈ નથી. હાલમાં, FCI પાસે 194 લાખ ટન ચોખા છે, જે 1 જાન્યુઆરીની 76 લાખ ટનની બફર જરૂરિયાત કરતાં વધુ છે. આ સ્ટોકમાં 230 ટન ચોખાનો સમાવેશ થતો નથી જે મિલો પાસેથી મળવાના બાકી છે. વધુમાં, સરકારને આગામી રવિ માર્કેટિંગ સિઝનમાં ચોખાની ખરીદી લગભગ 50-60 લાખ ટન થવાની અપેક્ષા છે.
અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે 1 ઓક્ટોબરના રોજ પણ FCI પાસે ચોખાનો પ્રારંભિક સ્ટોક 221 લાખ ટન હતો અને આ જરૂરી બફર સ્ટોક કરતાં બમણો હતો. તેમણે કહ્યું કે વર્તમાન સિઝનમાં ખરીદીની સારી ગતિ સ્ટોકને વધુ આગળ ધપાવશે. સરકારી અંદાજો અનુસાર, મફત રાશન યોજના, પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજના, જે હેઠળ લગભગ 81 કરોડ લોકોને દર મહિને પાંચ કિલો અનાજ મળે છે તેને પહોંચી વળવા માટે કેન્દ્રને વાર્ષિક આશરે 400 લાખ ટન ચોખાની જરૂર પડે છે.
